در این مقاله میخواهیم با دو تکنولوژی ردیابی موجودی کالا در فروشگاهها آشنا شویم.
پیش از اینکه به تفاوتهای Barcode (بارکد) و RFDI بپردازیم، اجازه دهید کمی درباره هر کدام توضیح دهیم. اگرچه نحوه کارکرد این دو تکنولوژی با هم متفاوت است اما از هر دوی آنها میتوان در مدیریت موجودی کالای فروشگاهها و انبارها استفاده کرد. احتمالا واژه Barcode را پیش از این هم شنیده بودید، اما ممکن است RFDI برایتان جدید باشد.
RFDI خلاصه عبارت Radio Frequency Data Identification یا Radio Frequency Data Identifier میباشد: یعنی شناسه (شناسنده) دادههای فرکانس رادیویی (فرکانس بالا). البته به جای RFDI بیشتر از اصطلاح RFID (کوتاه شده عبارت Radio Frequency Identification یا Radio Frequency Identification Device) استفاده میشود.
بارکد از یک سری خط و عدد تشکیل شده و برای ثبت اطلاعات مربوط به یک کالا استفاده میشود. مثلا بارکدی که بر روی یک قوطی کنسرو حک شده، شامل نام تولیدکننده، شماره سریال، قیمت، تاریخ تولید، تاریخ انقضا و مشخصات محصول میباشد. البته ممکن است فقط بعضی از این اطلاعات را داشته باشد یا اطلاعات متنوعتری را هم دارا باشد. به این ترتیب فروشنده میتواند با اسکن کردن بارکد قوطی کنسرو، هم قیمت محصول را دریابد و هم اینکه آن را از لیست موجودی خود حذف کند.
اگر خریدار اسکنر بارکد داشته باشد، مثلا گوشی موبایل او مجهز به Barcode Reader یا بارکدخوان باشد، میتواند اطلاعات جانبی محصول نظیر، مشخصات کلی، ارزش غذایی، مواد تشکیلدهنده، یا در مورد قطعات کامپیوتری (ظرفیت، سرعت و ...) را متوجه شود و به این ترتیب راحتتر و آگاهانهتر خرید کند.
اما RFDI چگونه کار میکند؟ RFDI یک میکرو چیپ تعبیه شده در بستهبندی محصولات است و مانند بارکد، اطلاعات محصول را در خود ذخیره کرده است. بنابراین بر خلاف بارکد که مجموعهای از خط و عدد بر روی بدنه محصول است، RFDI ماهیتی مستقل دارد. شاید دیده باشید که برخی از کتابفروشیها داخل کتابهایشان یک برچسب مربعشکل میچسبانند. این قطعه همان میکروچیپ RFDI است. این تکنولوژی هم مانند Barcode در ردیابی موجودی کالا یا تشخیص دیگر مشخصات جانبی محصول کاربرد دارد.
میتوان از بارکد و RFDI به طور همزمان برای یک محصول استفاده کرد. به این ترتیب اگر خطوط و اعداد بارکد به دلایلی مخدوش شده باشند، یا اینکه RFDI از کار افتاده باشد، میتوان از دیگری استفاده کرد و قابلیت اطمینان ردیابی را بالاتر برد.
واضح است که استفاده از RFDI امنیت بیشتری دارد. میکرو چیپ RFDI را میتوان در بستهبندی محصول مخفی کرد و امکان دزدی اجناس فروشگاه را پایین آورد. اما بارکد ممکن است کثیف یا مخدوش و غیرقابل استفاده شود.
به جز ردیابی محصولات، RFDI کاربردهای دیگری هم دارد. در بیمارستانها میتوان از مچبندهای مجهز به RFDI برای بیماران خاص استفاده کرد تا پزشک معالج به راحتی بتواند شرح حال بیمار را با اسکن کردن مچبندش به سهولت به دست آورد. بخش مربوط به نوزادان در بیمارستان نیز جای دیگری است که میتوان از RFDI برای رسیدگی به وضعیت نوزادان کمک گرفت. همچنین از RFDI در زندانها هم استفاده میکنند تا زندانیان را بیشتر تحت نظر داشته باشند. عدهای هم دور گردن حیوانات خانگی مانند سگها این میکروچیپ را وصل میکنند تا در صورت گم شدن و تحویل حیوان به مراجع ذیصلاح بتوانند صاحبش را پیدا کنند. البته نسخههای بارکدی اینها نیز وجود دارند؛ منتها همانطور که پیشتر گفته شد، قابلیت اطمینان پایینتری دارند.